Autor: Katarzyna Rudnicka

Im krótsza droga żywności z pola na stół, tym jest ona zdrowsza.

Żywność naturalna to pojęcie stosunkowo łatwe do zrozumienia, piszemy o niej w ramach projektu Zdrowy Przedszkolak.org
Jeszcze 100 la temu żywność naturalna, lokalna i sezonowa była podstawą żywieniową każdej rodziny. Nasze babki latem robiły chłodniki, ziemniaki podawały z zsiadłym mlekiem; zimą była własnoręcznie kiszona kapusta. Tylko jedzenie naturalnej żywności zapewnia nam zdrowie, dobre trawienie i przyswajanie wartości odżywczych.

Foto

Żywność przetworzona.
Człowiek przetwarza żywność od stuleci: kroi, gotuje, piecze, suszy, kisi.
Jedzenie poddane właściwej obróbce jest bezpieczniejsze, łatwiej strawne i pożywne, wolne od drobnoustrojów, dłużej nadaje się do spożycia. To niebagatelna sprawa – odkąd rozpowszechniły się nowoczesne metody konserwowania żywności, spadła gwałtownie liczba zatruć pokarmowych i nowotworów żołądka. Jednak czy jest różnica między procesami naturalnymi a przemysłowymi?

 

Porównanie produktów naturalnych i przetworzonych

Żywność wysoko przetworzona
Wraz z zakończeniem II wojny światowej rozpoczął się ogromny rozwój przemysłu spożywczego i rolnictwa przemysłowego. Jak grzyby po deszczu pojawiły się mleczarnie, masarnie, piekarnie czy fabryki… cukierków. Żywność była potrzebna w dużych ilościach, jakość była raczej na drugim miejscu.

Co to jest żywność wysoko przetworzona?
Jest to żywność poddana obróbce przemysłowej, często z substancjami dodatkowymi (cukier, sól, tłuszcz, witaminy, konserwanty, polepszacze smaku itd.). Można powiedzieć, że to żywność przemysłowa. Żywności wysoko przetworzonej NIE wytworzymy w domu ani na stołówce.

Substancje dodatkowe do żywności
Co o nich mówi Instytut Żywności i Żywienia? http://www.izz.waw.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=28&lang=pl

Substancja dodatkowa – oznacza substancję, która nie jest zwyczajowo odrębnie spożywana jako żywność, niebędącą typowym składnikiem żywności, niezależnie od tego, czy posiada wartość odżywczą, czy nie, której celowe użycie technologiczne w procesie produkcji, przetwarzania, przygotowywania, pakowania, przewozu i przechowywania żywności spowoduje lub może spowodować, że substancja ta stanie się bezpośrednio lub pośrednio składnikiem środka spożywczego albo półproduktów będących jego komponentami

Warunki stosowania substancji dodatkowych w żywności:
– dozwolony poziom (nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka);
– uzasadnienie technologiczne, a cel ich stosowania nie może być osiągnięty w inny sposób, praktycznie możliwy z punktu widzenia technologicznego i ekonomicznego;
– ich użycie nie wprowadza konsumenta w błąd co do jakości zdrowotnej środka spożywczego.
Nie mogą być one stosowane w celu ukrycia wad żywności spowodowanych np. złą jakością, nieprawidłowym procesem produkcyjnym, niehigienicznymi warunkami produkcji.

Jak jest w rzeczywistości?
Żywność wysoko przetworzona zawiera:

• tłuszcze roślinne utwardzone
• substancje zagęszczające
• substancje stabilizujące
• substancje słodzące (cukier, słodziki)
• wzmacniacze smaku (np. glutaminian sodu).

Czyli wszystkie „E” http://dziecisawazne.pl/chemia-w-zywnosci-lista-szkodliwych-e/

Dlaczego do żywności sypie się chemię „spożywczą”?
Produkt podlega prawom popytu i podaży. Producenci żywności kuszą nas dosmaczając swoje produkty: dosładzając, przyprawiając, dodając tłuszczu. W efekcie otrzymujemy pożywienie o proporcjach składników pokarmowych niewystępujących naturalnie w przyrodzie: zbyt słodkie, słone lub tłuste. Opierając się na gotowych daniach prosto z „linii produkcyjnej”, trudno jest skomponować zbilansowaną dietę.

Kto decyduje o składzie produktów spożywczych?
Niejednokrotnie zastanawiałam się kto jest odpowiedzialny za skład popularnych deserków dla dzieci? Technolog-rodzic, technolog-„nierodzic” czy może jednak księgowy?

Lista „najlepszych” surowców w przemyśle spożywczym:

• woda
• sól
• cukier
• tłuszcze trans.

Dlaczego?

Woda – tania i dostępna; dodatek wody powoduje dobry zysk na produkcie, np. napój a nie sok; mleko 0,5%, jogurt pitny
Sól – tania i dostępna; ma cudowną właściwość: wiąże wodę. Patrz: wędliny, chipsy, a nawet ciastka
Cukier – doskonale „dosmacza” potrawy, a cukier uzależnia
Tłuszcze trans – tanie, nie jełczeją, można je wielokrotnie podgrzewać i studzić bez najmniejszej szkody, a produkty przygotowane z ich użyciem są trwałe i mają długi okres przydatności do jedzenia. Jest tylko jedno ale – ten właśnie rodzaj tłuszczu jest naprawdę bardzo szkodliwy dla zdrowia. Przyczynia się do rozwoju cukrzycy, chorób serca, stwardnienia naczyń krwionośnych i zapaleń pojawiających się w organizmie. Zmniejsza zdolność organizmu do chudnięcia. A najwięcej jest ich we wszelkich wyrobach cukierniczych, ciastach, frytkach i fast foodach

Dlatego:

Im krótsza lista składu produktu spożywczego, tym zdrowiej

Czytajmy etykiety! Pamiętajmy o 3 zasadach:

1. Skład podawany jest malejąco, czyli to co jest na pierwszym miejscu – występuje w największej ilości (patrz np. kakao „dla dzieci” – kakao czy cukier?)
2. Jeśli na 1., 2., lub 3. miejscu występuje cukier – nie kupuj, nie warto
3. Szukaj właściwej nazwy produktu; łąkowe, śmietankowe czy „prosto z natury” nie musi oznaczać masła.

Zrównoważona dieta oparta jest na naturalnych składnikach.
Jest bardzo dużo prostych metod, żeby dietę przedszkolaka i całej rodziny „uzdrowić”; wystarczy zmienić listę zakupów. Rezygnując z zakupu wysoko przetworzonych produktów, oszczędzamy w budżecie pokaźne pieniądze. Naturalne zamienniki (link), nie tylko są zdrowsze, ale i często tańsze w porównywalnej jednostce.

Przetwarzanie przemysłowe kosztuje…

Ceny zebrane w dniu 26.03.2012r.