Ekologiczna żywność w państwowych placówkach oświatowych – jednak jest możliwa

opracowała: Katarzyna Tyczyńska z wykorzystaniem materiałów realizatorów projektu „Diet for a Green Planet” w Łomży

 

W styczniu 2015 roku mieliśmy okazję współpracować z placówkami przedszkolno-szkolnymi w Łomży, organizując szkolenie: Jak odżywiać dzieci przedszkolno-szkolne?

Poznaliśmy wspaniałych ludzi, którzy już od jakiegoś czasu strają się lokalnie wprowadzać zmiany w odżywianiu dzieci w placówkach przedszkolnych.

Często uczestnicząc w warsztatach w przedszkolach i szkołach słyszę argument, że nie da się wprowadzić zmian w odżywianiu dzieci gdyż jest to zbyt drogie.

W naszym projekcie nie zakładamy podnoszenia stawek żywieniowych, zmiany przez nas proponowane mieszczą się budżetach bez konieczności ich zwiększania. Zdarzają się jednak placówki, które w porozumieniu z rodzicami same decydują się na podniesienie stawki żywieniowej po to aby dzieciaki otrzymywały lepszej jakości produkty np. mięso jagnięce, produkty z mleka koziego czy większą ilość bakalii.

Nie jestem biegła w procedurach przetargowych jakim podlegają przedszkola i szkoły wybierając dostawców i po wielu wizytach w tych placówkach sama uległam przekonaniu, że rzeczywiście cena w takim przypadku jest nadrzędnym kryterium i nic nie da się z tym zrobić. Nie wiem, nie znam się, nie polemizuję. Na wykładach z pewną dozą nieśmiałości nawiązywałam do żywności ekologicznej będąc przekonana, że w tej materii nic nie ulegnie zmianie. Uważałam, że jeśli dzieci zaczną jeść ciepłe śniadania, więcej kasz, zmniejszymy im ilość cukru i węglowodanów prostych to i tak będzie to duży krok w kierunku ich zdrowszej przyszłości. Tak zapewne jest.

Po moim ostatnim wykładzie w Łomży okazało się jednak, że możemy zrobić znacznie, znacznie więcej.  W tym 60-tysięcznym mieście jest bowiem realizowany projekt „Diet for a Green Planet” mający „skojarzyć” rolnictwo ekologiczne z instytucjami publicznymi.

http://youtu.be/ogeGX5JS-lI

Jak to się zaczęło?

Działania zainicjowało podpisania partnerstwa z Podlaskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego. Pracujący tam doradcy wskazali rolników uprawiających ekologiczne warzywa i owoce. Równolegle zorganizowane zostały spotkania z dyrektorami placówek oświatowych, którzy odpowiadają za jakość żywności podawanej w podległym im instytucjom. Ważnym elementem było również bezpośrednie zaopatrywanie przedszkoli przez rolników. Eliminując pośredników koszty zakupu produktów w jakości „eko” nie uległy podwyższeniu. „Te negocjacje i przebrnięcie przez przepisy było dużym wyzwaniem. Ale poradziliśmy sobie!” – mówiła Agnieszka Bućkowska Dyrektor Publicznego Przedszkola nr. 8 w Łomży, które jest wykonawcą projektu

W maju delegacja z Łomży, jak również z innych partnerskich miast z Litwy, Hiszpanii, brała udział w pierwszym międzynarodowym spotkaniu z partnerem wiodącym miastem Sὂdertἂlje w Szwecji. Konferencje, warsztaty, seminaria i wizyty studyjne – przyczyniły się  do zwiększenia zrozumienia wspólnej konwencji, idei dla zielonej Planety. W trakcie tych ważnych spotkań odbyła się wymiana doświadczeń. Polscy kucharze mieli możliwość pracy w szwedzkich przedszkolach i stołówkach szkolnych przygotowujących jedzenie zgodnie z koncepcją „ Diety dla zielonej Planety”.

W czerwcu odbyła się konferencję w Łomży pod hasłem „Zdrowa żywność w placówkach oświatowych”. Dyrektorzy, intendenci słuchali ciekawych wykładów na temat „Jakość żywności ekologicznej i jej wpływu na zdrowie człowieka” „Wpływ diety na rozwój dziecka”. W pomieszczeniach kuchennych odbywało się wspólne gotowanie. „Pod okiem” szwedzkich szefów kuchni i  kucharzy udało się przygotować pięć wegetariańskich dań, które zostały podane podczas przerwy w wykładach.  Konferencję uatrakcyjnił występ dzieci z Przedszkola Nr 8, które pokazały, że zasady życia w zgodzie z przyrodą  mają opanowane perfekcyjnie.

„Jesteśmy usatysfakcjonowani, że konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem nie tylko urzędników, radnych, ale również mediów, dzięki temu mogliśmy szerzej rozpropagować ideę naszego projektu. To był dobry krok do tworzenia naszych Lokalnych Grup Wsparcia”. -mówiła Agnieszka Bućkowska
We wrześniu 2014 przedstawiciele łomżyńskich placówek oświatowych wzięli udział w II Międzynarodowej Konferencji. Spotkanie odbyło się w Mollet del Valles. Delegacja tym razem składała się z samorządowców i prezydent Mirosławy Kluczek. W ramach spotkania odbyło się wiele warsztatów tematycznych, dotyczących prawa zamówień publicznych, zarządzania stołówkami oraz możliwości wprowadzania polityki zdrowej żywności w partnerskich miastach. Uczestnicy mogli z bliska przyjrzeć się organizacji spółdzielni rolników ekologicznych w Katalonii.

W ramach projektu przedstawiciela miasta odwiedzili litewskie miasteczko Moletai, które także bierze udział w projekcie a gdzie realizowane są unijne projekty dla rozwoju szkolnictwa uczącego przyszłe pokolenie ekologicznych rolników. W styczniu odbył się prowadzony przez mnie wykład ZdrowegoPrzedszkolaka.org.

Okazuje się, że żywność ekologiczna w przedszkolu czy w szkole to nie scena rodem z filmu fantasy ale rzecz możliwa do zrealizowania i to w ramach funkcjonującego budżetu. Potrzeba jest to tego pasja, zaangażowanie i nasze wspólne działanie oraz nie uleganie stereotypom.

 

Teoria  2000 m2 – „Diet for Green Planet”-

 

Naszą piękną planetę Ziemię zamieszkuje około 7 miliardów ludzi zajmując 1,4 miliarda hektarów ziemi ornej. To oznacza, że 2000 m2  przypada na każdego z nas. Żywność wyprodukowana na takiej powierzchni powinna wystarczyć, żeby nas wszystkich wykarmić. Jeśli będziemy stosowali Recyklingowe Rolnictwo Ekologiczne, które minimalizuje szkodliwy wpływ na środowisko np. czystość naszego Morza Bałtyckiego oraz innych wód. Zmieniając gospodarstwa na ekologiczne możemy zmniejszyć negatywny wpływ na zmiany klimatyczne, które zachodzą na naszej planecie. Obecny ekosystem produkuje duże nadwyżki żywności. Jeśli ograniczymy produkcję tych nadwyżek, to zmniejszymy obciążenia środowiska. Poprzez dobre rolnictwo, racjonalne gospodarowanie pastwiskami i akwenami wodnymi  jesteśmy w stanie zwiększyć produkcję żywności w sposób naturalny. Wszystko to oznacza, że powinniśmy dążyć do tego, aby żyć zgodnie z naturą. Niestety obecnie podążamy w złym kierunku. Nasza ignorancja, niezrozumienie tematu i siła przyzwyczajenia, powoduje dużą eksploatację natury. Mamy również dużo złych nawyków. Najcięższy z nich to marnowanie dużej ilości jedzenia. Kupując za dużo, wyrzucamy pozostałe jedzenie, które psuje się w naszych  lodówkach. Spożywamy większą ilość pokarmów niż jest nam potrzebna do codziennego funkcjonowania. Karmimy zwierzęta produktami, które mogą być wykorzystane przez ludzi.

Dlatego musimy zastanowić się, co możemy zrobić, by zmienić naszą obecną sytuację. To właśnie ludzie, czyli każdy z nas pełni kluczową rolę w tych przemianach.  Małymi kroczkami uporczywie podążajmy do tego, co jest dobre dla nas i naszej Planety!

Ta książka daje nam wskazówki i gotowe przepisy, byśmy mogli zmienić naszą obecną sytuację. To właśnie ludzie pełnią kluczową rolę w tych przemianach. Ta pozycja jest praktyczną wskazówką jak zacząć zmiany. Zawarte w niej przepisy oparte są na lokalnych i organicznych produktach. Na początek skoncentrujmy się na  dostępnych nam składnikach. Wskazówka dla czytelników: zacznijcie od jednego lub dwóch przepisów, w których czujecie się pewnie. Wymaga to dużo czasu i energii, aby zmienić nasze nawyki żywnościowe. Małymi kroczkami uporczywie podążajmy do tego, co jest dobre, aż w pewnym momencie uświadomimy sobie, że jesteśmy w stanie sami tworzyć nowe przepisy, które będą zgodne z koncepcją „ Diety dla Zielonej Planety”